Amsterdam Museum

Onderzoeksresultaten

Dit museum heeft 6 objecten met een mogelijk problematische herkomstgeschiedenis.

Resultaat van dit onderzoek

Voor het onderzoek is het collectieregistratiesysteem geraadpleegd, vervolgens het museumarchief, waaronder de besluiten van B&W, bestandscatalogi, literatuur en websites. De objecten zonder herkenningswaarde werden niet verder onderzocht. Ook voor de objecten die door de kunstenaar of directe familie daarvan geschonken waren of waarvan de herkomst sluitend is tussen 1933 en 1945, was geen voortgezet onderzoek nodig. Voor de rest van de objecten werd vervolgonderzoek gedaan in het RKD, waarbij met name de aandacht uitging naar de veilingcatalogi en de beelddocumentatie.

De objecten die in bruikleen zijn van de Stichting Genootschap Amsterdams Historisch Museum zijn in het onderzoek meegenomen. Met name het onderzoek naar de tekeningen bracht weinig nieuwe herkomstgegevens aan het licht.

Door het herkomstonderzoek heeft het museum van een aantal schilderijen en objecten een problematische herkomstgeschiedenis vastgesteld. Het betreft:

• Dirk Meesters, Het vlot van de Medusa (kopie naar Géricault). Het schilderij werd in 1950 geschonken door de Stichting 1940-1945 nadat het door de bezetter was achtergelaten in een gemeentelijk gebouw.
• Cornelis van der Voort, Portret van Anna Jacobsdr. Blaeu (1556-1627) en Paulus Constantijn la Fargue, Gezicht bij het Gemeenlandshuis Swanenburg te Halfweg. Beide objecten zijn afkomstig uit de verzameling van Siegfried Paul Daniël May en zijn echtgenote Rosine Mariane May-Fuld. Deze collectie werd na hun zelfmoord in mei 1940 door de Duitsers geconfisqueerd en in oktober en december 1941 bij Frederik Muller geveild. Het schilderij werd door het museum op de veiling Keulen (Lempertz) op 20 april 1965 aangekocht. De tekening werd in 1970 verworven bij een Amsterdamse kunsthandel. De erven van de familie May-Fuld zijn op de hoogte gebracht.
• Twee zilveren zoutvaten vervaardigd door Johannes Lutma (I) in 1643. Deze zoutvaten waren afkomstig uit de collectie van Emma Budge, een dochter van een joodse koopman uit Hamburg. Na haar dood in 1937 werd haar kunstcollectie geconfisqueerd door de nazi’s en verkocht op de veiling bij Paul Graupe, een Berlijnse kunsthandelaar. In maart 1960 werden de zoutvaten op een veiling bij Frederik Muller door het museum aangekocht. Via hun vertegenwoordiger is contact gezocht met de familie.
• Anoniem naar Bartholomeus van der Helst, Portret van Joan Huydecoper.Volgens het Goudstikker-archief in het RKD is dit portret in 1941 door kunsthandel Goudstikker die op dat moment al overgenomen was door Alois Miedl, verworven van een particulier. In 1955 heeft het museum het portret bij een Amsterdamse kunsthandel aangekocht. 
• Anoniem, Portret Wynolt Feelinck.In 1984 is het portret door het museum van een particulier aangekocht. Het is onduidelijk waar het schilderij zich tussen 1935 en 1984 bevond. Vanwege het etiket op de achterzijde kan er sprake zijn van een problematische herkomst: ‘OFFICE SUISSE DE COMPENSATION Service de la liquidation des biens allemands No. 0039’. Op de achterzijde van de lijst is te lezen: ‘Roselh 438’.

Het museum laat weten dat herkomstonderzoek inmiddels onderdeel van de acquisitieprocedure is.

Update 

De Restitutiecommissie heeft op 30 maart 2015 bindend advies uitgebracht om het schilderij Portret van Joan Huydecoper naar Bartholomeus van der Helst te restitueren aan de rechtsopvolgers van de voormalige eigenaar, lees meer hierover op http://www.restitutiecommissie.nl/persberichten/toewijzing_claim_op_schilderij_naar_bartholomeus_van_der_helst.html

In december 2015 heeft de overdracht van dit schilderij plaats gevonden en is het gerestitueerd aan de rechthebbenden. 

Informatie uit eerder onderzoek (Rapport Museale verwervingen 1940-1948)

Het museum heeft het onderzoek naar deze periode uitgevoerd en heeft destijds naar een aantal aankopen vervolgonderzoek gedaan. De conclusie was dat de collectie objecten bevat waarvan de herkomst onbekend is. Hierdoor blijft de kans aanwezig dat daar nooit geclaimde bruiklenen- of bewaargevingen bijzitten. Van twee werken werd in de jaren 60 de herkomst achterhaald. De schilderijen zijn door de desbetreffende eigenaren aan het museum geschonken.

Bekijk de reactie van het Amsterdam Museum in het rapport Museale verwervingen 1940-1948 dat verscheen in 1999 naar aanleiding van het eerdere museumonderzoek.

Over dit museum en de collectie

Het museum, dat is ondergebracht in het gebouwencomplex van het voormalig Burgerweeshuis, herbergt een uitgebreide collectie die betrekking heeft op de geschiedenis van de stad Amsterdam. Aan de hand van onder meer schilderijen, tekeningen, prenten, multimedia, archeologische en andere voorwerpen wordt de ontwikkeling getoond van het dorp dat Amsterdam in de 16e eeuw was tot de wereldstad van nu.