Voormalig onderzoek 1940-1948
Reactie Museum
Het museum heeft geen aanwinstenlijst over de periode 1940-1948 opgesteld. Het museum meldt dat het herkomstonderzoek heeft verricht op basis van de oude schenkingenboeken en het regionale dagblad ‘De Noord-Ooster’, waarin vroeger een maandelijkse rubriek over nieuwe museumaanwinsten was opgenomen.
Bij het onderzoek werd geconstateerd dat er in de genoemde periode uitsluitend sprake is geweest van schenkingen, en niet van andere vormen van verwerving. Er zijn geen ‘verdachte’ schenkingen aangetroffen. Het museum wijst erop, dat in 1939 en 1941 twee geschenken zijn ontvangen van Joodse eigenaars. De betreffende voorwerpen zijn echter door de betrokkenen persoonlijk afgegeven, zonder dat er voorwaarden aan de schenking werden verbonden.
Mizrach (inv.nr. 28: 10977)
Volledigheidshalve meldt het museum dat in 1992 een mogelijk discutabele aanwinst aan de museumcollectie is toegevoegd. Het betreft een Mizrach, die vermoedelijk omstreeks 1845 is gelithografeerd door L.D. van Gelder uit Veendam (afb. 9 [CAPTION L.D. van Gelder, Mizrach, omstreeks 1845, litho, Inv.nr.28:10977, Veenkoloniaal Museum, Veendam).[221] Uit herkomstonderzoek is gebleken dat het kunstwerk rond 1970 is binnengekomen in het museum (toen nog een oudheidskamer boven de Openbare Bibliotheek). Vlak na aankomst werd de litho door een museummedewerker geschonken aan een particulier. Deze heeft het voorwerp later weer aan het museum in bruikleen gegeven, en enige jaren geleden geschonken. De betrokken medewerker is naar aanleiding van dit gebeuren ontslagen. De prent is mogelijk afkomstig uit de synagoge van Veendam, die na de oorlog is gesloopt.[222] Bij bestudering van interieurfoto’s van de synagoge heeft het museum de Mizrach echter niet kunnen ontdekken.
Notities
Het museum meldt dat over de Mizrach (afb.9 in Museale Verwervingen 1940-1948) geen nieuwe gegevens bekend zijn geworden. De litho is historisch gezien zeer bijzonder en heeft duidelijke relaties met Veendam omdat de lithograaf L.D. van Gelder enige tijd in Veendam heeft gewoond. Vanwege de onduidelijke herkomst gaat het museum, indien daar belangstelling voor zou bestaan, zeker accoord met een passende bestemming, maar dan wel in de regio, bijvoorbeeld door middel van overdracht aan de synagoge te Bourtange of Emmen.