Voormalig onderzoek 1940-1948
Voorheen bekend als
Historisch Museum Rotterdam, Het Schielandhuis
Reactie Museum
Het Historisch Museum bericht dat de verwervingen van het museum in de periode 1940-1948 in opdracht van de Gemeente Rotterdam zijn onderzocht door dr. A.J. Bonke. De resultaten van dit onderzoek zijn neergelegd in het rapport De herkomst van de aanwinsten van de Rotterdamse gemeentemusea 1940-1948 (juni 1998).
Het betreffende rapport bevat een aanwinstenlijst van het toenmalige Museum van Oudheden over de periode 1940-1948. Deze lijst heeft betrekking op aankopen, schenkingen en bruiklenen. Eventuele bewaarnemingen zijn niet in de lijst opgenomen. Bij het herkomstonderzoek is uitgegaan van jaarverslagen, het aanwinstenboek van het museum, archivalia en voor het onderzoek gemaakte opgaven van de aanwezige collectie.
In het onderzoeksrapport wordt erop gewezen dat het Museum van Oudheden tijdens de onderzochte periode onder leiding stond van het Museum Boymans: beide musea hadden dezelfde directie. De administratieve scheiding tussen de collecties is niet altijd strikt gehandhaafd. Bij de latere scheiding tussen de twee musea zijn enkele voorwerpen van de ene naar de andere verzameling overgegaan.
Aankoop bij de Liro-bank
Als problematische verwerving wordt in het rapport gewezen op de aankoop van een schilderij van Adriaen Hanneman (1601-1671) bij de Liro-bank voor f 1500, –. In oktober 1943 werd van Duitse zijde geïnformeerd of de directeur van het Museum Boymans belangstelling had voor enkele ‘Gemälde aus jüdischen Besitz, die beschlagnahmt worden sind’[212]. Daarop bezocht D. Hannema, vergezeld van enige collega’s uit de kunstwereld, de Liro-bank om de stukken te bekijken. Met steun van het dowk werden plannen gemaakt om circa 33 stukken voor Nederlandse musea te verwerven. Uiteindelijk is echter alleen de aankoop van het schilderij van Adriaen Hanneman door het Museum van Oudheden doorgegaan. Na de oorlog heeft rechtsherstel plaatsgevonden ten aanzien van deze verwerving. Volgens een aantekening in het aanwinstenboek van het museum is het schilderij in 1950 gerestitueerd aan de erven van de oorspronkelijke eigenaar.