Nederlands Openluchtmuseum

Onderzoeksresultaten

Dit museum heeft 6 objecten met een mogelijk problematische herkomstgeschiedenis.

Resultaat van dit onderzoek

Het huidige onderzoek naar de herkomst van de diverse collecties van het museum is een aanvulling op eerdere onderzoeken. Zo verschenen drie onderzoeksrapporten tussen 2000 en 2007. Het museum laat weten dat de lijn van inzichten die daarin zijn verwoord in het huidige rapport wordt bevestigd. Voor het onderzoek zijn interne bronnen geraadpleegd, zoals jaarverslagen en inschrijfregisters. Extern is gebruikt gemaakt van het archief van het ministerie van OCW, de archieven van de SNK en het NBI en de beelddocumentatie in het RKD. Daarnaast zijn de objecten zelf onderzocht op inscripties en oud-medewerkers en zijn collega’s van het Joods Historisch Museum gecontacteerd. 

Het museum meldt dat het in de jaren 30 geen aankopen heeft gedaan in Duitsland of Oostenrijk. Na de oorlog werden vele objecten aangekocht, zowel van particulieren als op veilingen. Onderzoek was veelal onmogelijk vanwege het gebrek aan herkenningswaarde.

Het museum bezit vijf borden uit de NK-collectie, die al op de website van Bureau Herkomst Gezocht zijn gepubliceerd en waarvan de herkomst door de geringe individualiteitswaarde waarschijnlijk nooit zal worden achterhaald.

Daarnaast bevinden zich in de collectie zes schilderijen van onbekende schilders die in 1947 rechtstreeks van de SNK verworven werden en mogelijk afkomstig zijn uit in beslag genomen vijandelijke boedels. Onderzoek in het archief van de SNK heeft geen nieuwe informatie opgeleverd. De herkomstgeschiedenis van deze objecten is mogelijk problematisch.

Voor de periode 1955-heden heeft het museum geen aanwijzingen gevonden voor erfgoed met een problematische herkomstgeschiedenis. Het Openluchtmuseum beheert zeven joodse rituele voorwerpen, waarvan vijf geen enkele herkenningswaarde hebben en de twee overige door het Joods Historisch Museum zijn bekeken zonder dat daarbij het vermoeden van een problematische herkomstgeschiedenis is gerezen.

Update 

De Restitutiecommissie heeft op 2 februari 2015 de minister van OCW geadviseerd een claim op het schilderij Herberg vol mensen door een onbekend maker af te wijzen. De minister heeft het advies overgenomen. Het schilderij behoort tot het bezit van de Staat der Nederlanden, maar niet tot de collectie Nederlands Kunstbezit (de NK-collectie) en bevindt zich nog steeds bij het Nederlands Openluchtmuseum. Lees meer hierover op http://www.restitutiecommissie.nl/adviezen/advies_rc_1148.html

Informatie uit eerder onderzoek (Rapport Museale verwervingen 1940-1948)

Het museum heeft deelgenomen aan het museumonderzoek in 1999. Naar aanleiding van dat onderzoek heeft het museum vervolgonderzoek gedaan, waarvan de resultaten in een drietal rapporten zijn vastgelegd. Een deel van de collectie is in de laatste oorlogsjaren als gevolg van oorlogshandelingen verloren gegaan, zo ook een aantal inventarisboeken.

Bekijk de reactie van het Nederlands Openluchtmuseum in het rapport Museale verwervingen 1940-1948 dat verscheen in 1999 naar aanleiding van het eerdere museumonderzoek.

Over dit museum en de collectie

In het Nederlands Openluchtmuseum, dat in 1912 is opgericht, zijn gebouwen en voorwerpen te zien die tonen hoe het dagelijkse leven van gewone mensen vroeger was. De collectie telt circa 170.000 voorwerpen, waaronder meubels, prenten, foto’s, boerenwagens, streekdrachten, woningtextiel en speelgoed.